İNSANLARI DA KÜÇÜLTEBİLİR MİSİN? Feyza Hepçilingirler

‘İnsanları da küçültebilir misin anne?’ diyerek Burkay’ın sorusuyla başlıyor öykü. Çarpıcı ve merak uyandırıcı bir giriş cümlesi. Neden, insanları küçültmek istediğini düşündürüyor ilk cümlede. Birkaç yetişkin saçmalığı içeren cevaplar buluyorum. Kitabının sonuna doğru içim sızlıyor, bedenimiz büyürken içimizdeki çocuk hiç büyümese keşke diyorum.

Burkay’ın insanları küçültmek istemesi bir gözlem sonucu ortaya çıkıyor. (Çocukların gözlem gücüne hayranım.) Burkay bir gece rüyasında herkesin kendisiyle aynı boyda olduğunu görüyor; dedesi, büyükannesi, öğretmeni, annesi, babası… Herkesle aynı boyda olmaktan çok mutlu oluyor. Yetişkinlerin gözlerine bakmak için kafasını yukarı kaldırması gerekmiyor. İnsanları küçültmek isteğinin sebebi bu olabilir mi?

Annesi bir gün, babasının kazağını makinede yıkıyor. Yıkanan kazak makineden çocuk kazağı gibi küçülmüş olarak çıkıyor. Burkay bu durumu gözlemleyerek annesinin insanları da küçültebileceğini düşünmeye başlıyor.

Anne ve baba, Burkay’ın bu isteğini gülerek karşılıyor. Burkay açıklamaya başlıyor:

-Babacığım, hani geçen gün Fethi Amcalar geldiğinde, yeryüzündeki doğal kaynakların insanlara yetmemeye başladığından söz etmiştiniz. Hatta Afrika’da birçok insanın açlıktan ölmek üzere olduğunu söylediniz. İşte dün akşam o rüyayı gördükten sonra düşündüm ki bütün insanlar benim boyumda olsa kimse aç kalmaz. Herkes daha az yemekle doyar, daha az kumaşla giyinir. Dünyada var olan besin maddeleri herkese yeter. Kimse de açlıktan ölmez.

Çocuktur, küçüktür dediğimiz büyük ve duyarlı küçük insanların gözünden bakmak belki biz yetişkinlere de iyi gelir.

Feyza Hepçilingirler’ in yazdığı öykünün dilini çok sevdim. Su gibi akıyor cümleler, her kelime her cümle birbirine sıkı sıkı bağlanmış, boşluğa düşürmüyor okuru. Karakterler kendi dilini konuşuyor öyküde; anne karakteri anne gibi, baba karakteri baba gibi, çocuk da çocuk gibi. Bu özelliği maalesef birçok çocuk kitabında göremiyoruz. Kitaplardaki karakterler tek bir dili konuşuyor genelde ya çocuk dili ya da yetişkin.

Kitabın öykü kısmı bittikten sonra aynı öykünün tiyatro oyunu şekline yer verildiğini görüyoruz. Tiyatro oyunu sevenler için biçilmiş kaftan.

Tiyatro oyunu bölümü bittikten sonra ‘sorular ve etkinlikler’ bölümü başlıyor. Öyküyü sadece okumuyorsunuz. Sorularla okurun düşünmesini, okuduğu metni hatırlamasını, düşüncelerini resimlemesini ve tiyatro oyunu ile canlandırmasını sağlayan çok etkileyici bir kitap.

Yazar: Feyza Hepçilingirler

Resimleyen: Yusuf Tansu Özel

Yayınevi: Kırmızıkedi Çocuk